Geschiedenis Palingfestival

De geschiedenis van het Palingfestival, een toch wel speciaal evenement, in een kort tijdsbestek samenvatten is bijzonder moeilijk. Ik wil mij derhalve vooraf verontschuldigen voor onvolledigheden.
Het festival omvat in hoofdzaak twee grote perioden. De Periode van 1970 tot 1984 is vooral een parochiaal gegeven, een tussen periode van twee jaar met één jaar het Palingfestijn, een organisatie van FC Mariekerke in samenwerking met enkele leden van de vorige werkgroep en de huidige periode vanaf 1987 nu 25 jaar VZW Palingfestival-Mariekerke.

In 1970 wenste de kersverse pastoor Jos Pauwels een parochiehuis te bouwen voor de ganse Mariekerkse parochie gemeenschap. Om de nodige gelden te verzamelen was het organiseren van een Palingfestival als vanzelfsprekend. Met twee grote palinginvoerders in Mariekerke en het rijke vissersverleden lag dit voor de hand.
Men stak van wal met enkele vrijwilligers, waaronder Alina en Willy, hier, wegens een heupoperatie spijtig genoeg niet aanwezig. Tijdens de eerste uitgave in zaal Roxy werd 120 kg paling verkocht. Het daarop volgend jaar werd er uitgeweken naar de nu reeds afgebroken “ hangaar” in de Karel Van Doorslaerlaan.

Het derde palingfestival , op de kade betekende een ware doorbraak . Onder impuls van oud-
Mariekerkenaar, Leon Rochtus, werden Will Tura en Nicole en Hugo uitgenodigd en had tevens de trekking van de Nationale Loterij plaats. Vele zaken berustten op improvisatie en een meer gestructureerde organisatie drong zich op. De Parochiale Werkgroep “Sinte-Marie” onder de leiding van François Maes zag het daglicht.

De groep bestond uit een tiental echtparen . Deze Parochiale Werkgroep tekende ook voor andere parochiale initiatieven, oa boekenbeursen, tentoonstellingen enz.
Ook werd door deze werkgroep in 1978 alle verenigingen van Mariekerke in het parochiehuis samengeroepen met het voorstel om een viering n.a.v. de 100ste verjaardag van de geboorte van Jan Hammenecker en 750 jaar Mariekerke, “Stadt Poorte ende vryheit van Sinte-Marie 1228” te organiseren.
Hieruit zijn dan de latere Vis- en Folkloredagen ontstaan.

Het Palingfestival zelf kende een stijgend succes en de lening voor de bouw van het Parochiehuis werd al vlug afbetaald. De doelstellingen werden verruimd. Er werden gelden vrijgemaakt voor: ’t Onzent, Huize Zonnestraal, het onderhoud van de parochiekerk en ook giften voor Burkino Faso (Opper-Volta).
Dit laatste project bracht wrijvingen mee in de groep en na 15 jaar kwam er een einde aan de eerste periode van het Palingfestival.
Na het Pinksterpalingweekeinde, een organisatie van de Horeca en het Palingfestijn, werd de VZW Palingfestival – Mariekerke opgestart.

De beheerraad van de VZW bestond destijds in hoofdzaak uit bestuursleden van FC Mariekerke, enkele leden van de vroegere werkgroep en sympathisanten.

Door Felix Vergauwen en Pierre Parijs werd mij gevraagd terug de kar mee te helpen trekken. Onder bepaalde voorwaarden heb ik toegezegd.

Statuten en een huishoudelijk reglement werden gepubliceerd. De nodige afspraken i.v.m. o.a. de besteding van de netto opbrengsten werden gemaakt.
In de loop der jaren werd het percentage bestemd voor F.C. Mariekerke, noodzakelijk voor het voortbestaan van het Palingfestival, afgebouwd.
De laatste decennia wordt de nadruk in hoofdzaak gelegd op de gehandicaptenzorg (85%). Andere sociaalculturele organisaties worden begunstigd. In de schoot van de VZW Palingfestival werd het Hulpfonds opgericht. Enkele hoogtepunten tijdens deze tweede periode waren zeker de viering “25 jaar Palingfestival in concert”in de theaterzaal van het CC Ter Dilft. m.m.v o.a. Marcel De Boeck welke instond voor de creatie van de “Festival Rapsodie,

Het Groot Bornems Harmonie orkest, een samenwerking van 4 harmonies, Marleen De Maeyer, Kathleen De Noos, Frans Van Eetvelt, Marc Van Hoorick en Leen Vermeiren.

Het 35 jarig bestaan werd gevierd in het Kasteel d’ Ursel in Hingene.
Ondertussen hebben zich jongeren aangemeld en zij maken nu deel uit van het organiserend comité,
bestaande uit ±20 keihard werkende leden. Dank zij hun inzet, enthousiasme en gedreven idealisme voor “Het Goede Doel” en met de steun van de ouderen kunnen we bogen op een zeer stevig gestructureerde en gesmeerd lopende organisatie gebaseerd op duidelijke afspraken.
De maandelijkse werkvergaderingen, welke reeds in september aanvangen, worden zeer talrijk bijgewoond. Elk comitélid heeft zijn toegewezen functie en neemt hiervoor de nodige
verantwoordelijkheid. Beste vrienden er zijn er zelfs welke hun schaarse vakantiedagen opofferen voor de inrichting van de feesttent. Proficiat jongens.

De meer dan 600 medewerkers, waaronder nog enkele van het eerste uur, naast een kern van 150 vaste medewerkers, worden gerekruteerd via de begunstigde instellingen.

Ruim 15.000 bezoekers, afkomstig uit gans Vlaanderen, bezoeken met de Pinksterdagen het aloude vissersdorpje Mariekerke.

De lekkere paling in ’t groen op zijn Mariekerks®, de fantastische organisatie ,de toeristische hoogstandjes: boottochten; tentoonstellingen; wandelingen langs de Scheldeboorden in onze pittoreske streek en niet te vergeten “Het Goede Doel” zijn de aantrekkingspolen voor dit grootse feest van de solidariteit, enig in zijn soort in gans Vlaanderen.
Van waar komen elk jaar die 8.000 kg (8 ton) of 16.000 heerlijke porties verse paling wordt ons de laatste tijd meermaals gevraagd.

Onze bezoekers kunnen op hun twee oren slapen. De opgediende paling is van uitstekende kwaliteit en is afkomstig uit o.a. de Scandinavische landen, Zuid Frankrijk, Florida.
Ter gelegenheid van het gezellig samenzijn van de medewerkers, begin november, worden op een symbolische wijze de begunstigde bedragen uitgekeerd. Het totaal jaarlijks uitbetaald bedrag van ± € 140.000 wordt enkel op vertoon van facturen betaald.

Tijdens de voorbije 48 jaar werd 243.261 kg. paling aangekocht . Er werd € 2.503.676 uitgekeerd aan 80 verschillende instellingen en organisaties voor “Het Goede Doel” in Vlaanderen.
De paling wordt volgens een speciaal recept, met als hoofdingrediënt “ veel liefde” in kleine hoeveel heden van 5 kg, door onze koks en kokkinnen klaar gemaakt. Wie zich geroepen voelt en de moed heeft om een ganse dag achter de dampende kookpotten te staan kan zich aanmelden en krijgt de nodige opleiding.

Na 35 jaar voorzitterschap worden de nodige voorbereidingen getroffen om het roer aan de jongere generatie door te geven. Ik wil jullie vandaag meedelen dat Danny Luyckx zich heeft bereid verklaard om de algemene leiding, het voorzitterschap, over te nemen. Wij waarderen ten zeerste zijn aanvaarding van deze uitdaging en hij verdient hiervoor in elk geval een daverend applaus. De officiële overdracht, na maanden van voorbereiding, zal in november t.g.v. het feestje met de medewerkers gebeuren. We zijn ervan overtuigd dat met zijn inbreng en de onbaatzuchtige medewerking van de comitéleden de toekomst voor het Palingfestival nog voor velen jaren verzekerd is.

Geschiedenis MARIEKERKE 

"STADT, PPORTE ENDE VRIJHEIT”: Mariekerke is zeer oud. E.H. Van Ermengem (gedenksteen tegen de buitenzijde van de toren) bezat een verzameling Romeinse muntstukken, alhier gevonden.

Mariekerke behoorde in de negende eeuw tot het gewest Baceroth, waar mettertijd vier parochiën ontstonden: Vlassenbroek, Baasrode/St.-Ursmarus, Baasrode St.-Amands en Baasrode/Sinte Marie (het huidige Mariekerke).

Sedert de 11e eeuw behoort Bornem met Mariekerke en Hingene, het Land van Bornem, bij het Graafschap Vlaanderen en dit tot de Franse Overheersing.

Mariekerke strekte zich uit langs de Schelde tot “Berdonc”, nabij de Briel te Weert. Hugo I, kastelien van Gent, schonk in 1228 aan Mariekerke de stadskeure, vijf jaar vóór Dendermonde, zeven jaar vóór ’s Hertogenbos. Dit waarschijnlijk met de bedoeling de grondslag te leggen van een stad of haven.
De aanhoudende afknaging van de Schelde-oevers heeft de ontwikkeling ervan belemmerd, doch het inzicht van de stichter bleef voortleven in de plechtige benaming: “Stadt, Poorte en de Vrijheit van Sinte Marie”.

Mariekerke bezat een vierschaar met hoog, middelbaar en lager rechtsgebied. De nog bestaande Galgestraat is een herinnering daaraan. Het veer Mariekerke-Castel wordt reeds in 1287 in een oorkonde van de Sint-Bernardusabdij vermeld.

DE KERK

Enig mooi gelegen aan de stroom. Een van de pittoreske dorpen, “gerezen als paarlen uit Gods hand”. Een kerkje op een heuvel, geaaid door de Schelde.

Reeds vermeld in 1212.

In 1333 is er reeds een H. Geesttafel of Armbestuur. In de 16e eeuw verwoest en pas in 1632 herbouwd. In 1914 andermaal een prooi van de vlammen.

De rijke meubilering ging te loor.

In 1925 verrees de kerk uit haar puin en het schip werd 6m verlengd. De basis van de toren is Romaans. Het onderste deel van het hoogkoor is uit de dertiende eeuw. Ook van binnen is de kerk een juweeltje. Er bevinden zich kunstwerken in: van J.Jacobs, een gepolychromeerd zittend beeld van O.-L.-Vrouw van Mariekerke: een eikenhouten beeld van St. Job 3e Patroon van onze Parochie door H. De Cuyper, naast een modern Kruisbeeld, voorstellend tegelijk de lijdende en verheerlijkte Kristus, van Henri Lannoye van Bornem-Luipegem dat o.a. geëxposeerd werd te Milaan. Schilderwerken van B. De Pooter, Eugen Yoors (De Wonderbare Visvangst), Van den Oever, Romain de Saegher en Felix De Boeck (De Zelfgave).

Mariekerke is de geboorteplaats van priester-dichter Jan Hammenecker, “de eerste in onze literatuur die waarachtig de naam van dichter der Schelde heeft verdiend”. (J. Muls) en van Mgr. J. Hagendorens, missiebisschop van Tshumbe-St-Marie. Hij gaf de naam van zijn geboortedorp aan zijn bisdom in Kongo, het huidige Zaïre. Ontroerende herinneringen aan Jan Hammenecker worden bewaard in het toeristisch “Onthaalschip De Meivis”, gelegen in de buurt van de kerk op de kaai.

DE VISSERIJ
De Visserij te Mariekerke is zo oud als het dorp zelf. In 1318 getuigden vissers van Mariekerke dat zij cijns betaalden aan “min here Robrechte” graaf van Vlaanderen en dus niet aan de hertog van Brabant. Het ging om het meesterschap over de Schelde. Het was hier een rijke rivier: rond de eeuwwisseling, langzamerhand kapotgemaakt door het “vuil-water”. Mariekerke was het vissersdorp bij uitstek. Nu leeft nog enkel de schone herinnering aan meivis, spiering, steur enz… De eerste meivis was voor de pastoor. Wanneer het in het voorjaar voor de eerste maal dondert, zegt de oude visser nog met een hart vol weemoed en verlangen: “De meivis is geboren”. Iets hebben we toch weer: zegel en wapen met de paalsgewijs geplaatste vis tussen twee leliebloemen, attributen van de H. Maagd Maria, Patrones van de parochie.

MONUMENTEN